TARIM AÇISINDAN ADIYAMAN NE DURUMDA?

Türkiye'nin önemli verimli arazilerinin bulunduğu Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde Antep fıstığı üretimi önemli bir ekonomik faaliyet alanını oluşturmaktadır. Özellikle Gaziantep, Siirt ve Şanlıurfa üretim kapasitesinin büyük kısmını gerçekleştirirken Adıyaman bu önemli faaliyet alanındaki önemini kaybetmektedir. 2008 yılına kadar en yüksek üretim yapan iller sıralaması Gaziantep Şanlıurfa, Adıyaman şeklindeyken, 2020'de bu sıralama Şanlıurfa, Gaziantep, Siirt olarak değişmiş durumdadır. Adıyaman’ın bu alandaki gerilemesi sürmektedir.

Şanlıurfa üretimde zirveye ulaşmış durumdadır. Çünkü tarımsal sulama ilin tarımsal dinamiklerini en verimli şekilde kullanacağı hale gelmiştir. Adıyaman ise Atatürk Barajı, Gömükân Barajı, Koçali Barajı, Çetintepe Barajı gibi projelerden tarımsal ürün desenini geliştirecek bir şekilde yararlanamamakta, diğer yandan bazı projelerin ise tamamlanmasını beklemek durumundadır. Tarımsal sulama yetersizliği nüfus hareketini hızlandırmakta, dengesiz ve plansız şehirleşmeye sebep olmaktadır. 
 
Tarımı Adıyaman’ın en önemli potansiyel ekonomik gelişim alanı olarak görüyoruz. Bu gelişimin potansiyelinin en önemli unsuru ise tarımsal sulama kapasitesinin artması olacaktır. Bu alanda yapılacak yatırımların geri dönüşünün muazzam olacağı kanaatindeyiz. Tarım ürünlerindeki ithalat kompozisyonu ve buna bağlı vergi politikalarındaki son değişiklikler problemlerimizi açıkça göstermektedir. Adıyaman için problemlerin sebebini şu şekilde olduğu kanaatindeyiz:

1- Tarım arazilerinde ürün çeşitliliği sulamanın yeterli olmaması sebebiyle geliştirilememektedir. Ürün deseni değişmeyen tarımda, belirli alanlardaki üretim fazlalığı arz talep dengesini üretici aleyhine bozmaktadır.

2- Yerli tohum üretimi kısıtlı kalmakta, bu durum da üretim maliyetlerine olumsuz yansımaktadır. Enerji maliyetindeki artışla birleştiğinde tarımsal faaliyetlerin ekonomik verimliliği kalmamaktadır.
3- Fıstık, üzüm, badem, tütün, pamuk gibi katma değeri yüksek ürünlerde endüstriyel yatırımlar eksik kaldığından üretici açısından üretim rasyonel yatırım olmaktan çıkmaktadır.

Adıyaman’da tarımın niteliğinin artması için:

- Adıyaman’ın tüm tarımsal sulama kaynaklarının bütünüyle ele alındığı tarımsal bölgeleme yöntemiyle katma değeri yüksek ürünlerin lokal analizinin yapılıp, yatırım önceliği esasına göre barajların ve su kanallarının birlikte tamamlandığı bütüncül bir süreç işletilmelidir. 

- Her arazinin sulanması yaklaşımı terk edilmeli, bunun yerine sulanabilir arazilerde verim arttırıcı yatırımlara öncelik verilmelidir. Yanısıra, sulanamayan arazilerde ise kısıtlı su kaynakları ile yüksek katma değerli ürünlere yoğunlaşılarak projeler nihayete erdirilmelidir.

- Yerli tohum çalışmaları mutlak suretle Tarım Bakanlığı tarafından desteklenerek özellikle ata tohum ırkının zenginleştirildiği tohum politikalarına öncelik verilmelidir. Tohum zenginleştirme arazileri için hazineye ait araziler tohum üreticilerine bu amaçla kullanılmak şartıyla tahsis edilmelidir. 

- Fıstık, üzüm, badem gibi mahsullerin işlenebildiği Tarım İhtisas OSB adı altında bir oluşum hayata geçirilmelidir. Bunun için Kâhta, Besni ve Gölbaşı Organize Sanayi Bölgelerinde bu amaca yönelik özel teşvikler uygulanmalıdır. Pamuk üretiminin desteklenmesi amacıyla Adıyaman OSB’de bulunan iplik fabrikalarına, hammadde olarak Samsat pamuğunu tercih etmeleri halinde vergi teşviki sağlanmalıdır.

YORUM EKLE
YORUMLAR
Filiz D.
Filiz D. - 3 yıl Önce

Ne durumda tam olarak bilemiyorum ama toprağı, taşı altın. kaldırım taşında ot bitiyor. Ve gerçekden bir zamanlar en verimli asma bahçeleri olan Altınşehir mevkisi şu an beton yığını olmaya devam ediyor. Üniversite kavşağı olan yerden eskilerden dere, su geçermiş. Ben dereyi görmedim ama her kış dağdan gelen akıp giden ve fıratla buluşmaya çalışan akan suları görüyorum. Bir çok bitki türü ve hayvan (böcek,kertenkele vs.) türüne evsahipliği yapan kırmızı fehlen topraklarımızı yok ediyoruz