Çocuk Endokrinolojisi ve Diyabet Derneği Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Cengiz Kara, okula dönüş döneminde büyüme geriliği farkındalığına dikkat çekti ve aileler için önemli bilgiler paylaştı.
Her çocuğun kendi anne baba boyları ile belirlenen bir genetik boy potansiyeli vardır ve çocuk büyüme çizelgelerinde o potansiyele uygun bir ilerleme gösterir. Büyüme takibinde, özellikle 2 yaş sonrası dönemde, çocuğun büyüme çizgisinde aşağı ya da yukarı yönlü herhangi bir sapma olması büyümede sorun olduğu anlamına gelir.
HER 5 ÇOCUKTAN BİRİNDE RASTLANABİLİR
Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre, tüm dünyada 5 yaş altındaki 144 milyon çocukta bodurluk vardır. Bu sayı dünyadaki 5 yaş altı nüfusun yüzde 21'ine karşılık geliyor, yani her 5 çocuktan birinde büyüme geriliği ve beslenme yetersizliği var. Ülkemizde Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü'nün Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması (TNSA) iyi bir veri kaynağıdır. TNSA verilerine göre, 5 yaş altı çocuklarda kısa boy oranı yaklaşık yüzde 10'dur ve bu çocukların yaklaşık üçte birinde ciddi boy kısalığı vardır. Kırsal bölgelerde kısa boy oranı yüzde 15 iken kentsel alanda yüzde 8 bulunmuştur.
Ergenliğe kadar kız ve erkekler erişkin boylarının yüzde 80'ine ulaştığını belirten Çocuk Endokrinolojisi ve Diyabet Derneği Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Cengiz Kara; “Ergenlikte büyüme yeniden hızlanır. Kızlarda ergenliğin başlamasıyla, erkeklerde ise ergenliğin orta döneminde yani başlangıçtan 1,5-2 yıl sonra boy atağı gözlenir. Ergenlikte erkekler toplam 25-28 cm uzarken, kızlar 20-25 cm boy atarlar. Kızlar 16, erkekler 18 yaşa geldiğinde büyüme tamamlanır. Ancak ergenlik erken başlamışsa büyüme daha erken sonlanır. Ergenlik geç başlarsa büyüme 20-21 yaşa kadar sürebilir” dedi.
KIYAFET BOYUNDAKİ DEĞİŞİM ÖNEMLİ İPUCUDUR
Bir çocuğun büyüme takibi düzenli yapılıyorsa ağırlık veya boy büyüme çizgisinde aşağı kayma kolayca tespit edilebilir ve böylece büyüme geriliği tanısı kolayca konur.
Sürekli aynı ortamda yaşayan anne babalar çocuklarındaki yavaş büyümeyi fark edemezler uyarısında bulunan Prof. Dr. Cengiz Kara; “Çocuğun yaşı büyüdüğü halde pantolon boyunun kısalmaması veya ayakkabı numarasının artmaması ipucu olabilir. Yetersiz beslenmeye bağlı büyüme geriliği olan çocuklarda önce kilo alımı duraklar, sonra boy büyümesi yavaşlar. Bu da 1-2 yıl gibi uzun zamanlarda oluşur” dedi.
GEÇ BÜYÜMEDE ERKEN TEŞHİS ÖNEMLİ
Büyüme geriliğinin geç teşhis edilmesi geri dönüşsüz zararlar verebilir: Prof. Dr. Cengiz Kara; “Büyüme geriliği sağlığın bozulduğunun göstergesidir. Böylece ne kadar erken teşhis edilirse sağlığı bozan nedeni bulmak ve tedavi etmek de o kadar erken mümkün olacaktır. Kimi zaman büyüme geriliğine neden olan hastalığın geç teşhis edilmesi geri dönüşsüz zararlar verebilir” dedi.
HABER: Mehmet Emin Danış
